Rozpoznawanie trzmieli
Jeśli chcemy rozpoznać gatunek trzmiela należy najpierw stwierdzić czy mamy do czynienia z trzmielem czy trzmielcem. Trzmielce są pasożytami społecznymi trzmieli, które w drodze ewolucji przystosowały się do korzystania z zapasów pokarmu zgromadzonego w gniazdach przez robotnice trzmieli. W związku z pasożytniczym trybem życia nie posiadają one odpowiedniego aparatu służącego do zbioru i przenoszenia pyłku. Rozpoznanie trzmielców w terenie jest więc bardzo proste. Trzeba spokojnie podejść do owada siedzącego na kwiecie i przyjrzeć się jego trzeciej parze nóg. Trzmiele na goleniach tylnych nóg mają koszyczki - zagłębienie w goleni, do którego składane są porcje pyłku. U trzmielców natomiast goleń jest wypukła i równomiernie owłosiona, nie przystosowana do przenoszenia grudek pyłku.
Po upewnieniu się, że mamy do czynienia z trzmielem należy przyjrzeć się jego barwie i wzorom, jakie występują na "futerku". Dla ułatwienia rozpoznania poniżej przedstawiono podział pasterski trzmieli, nie mający nic wspólnego z systematyką tej grupy owadów, jednak bardzo przydatny do identyfikacji poszczególnych gatunków.
W zależności od zabarwienia i wzorów na tułowiu wyróżniamy cztery grupy barwne trzmieli:
- trzmiele żółte
- trzmiele czarne
- trzmiele tęczówki
- trzmiele paskowane
Trzmiele z tej grupy charakteryzują się żółtawym, rdzawożółtawym lub brązowym owłosieniem wierzchniej strony tułowia. Jedynie czasem, pośrodku tułowia, można zauważyć domieszkę pojedynczych czarnych włosów.
Do grupy trzmieli żółtych należy:
- Trzmiel żółty - Bombus muscorum
- Trzmiel rudy - Bombus pascuorum
- Trzmiel czarnopaskowy - Bombus schrencki
- Trzmiel drzewny - Bombus hypnorum
- Trzmiel zmienny - Bombus humilis (jedna z form barwnych)
Trzmiele czarne wyróżniają się czarnym owłosieniem grzbietowej strony tułowia.
Do grupy trzmieli czarnych należą:
- Trzmiel kamiennik - Bombus lapidarius
- Trzmiel rdzawoodwłokowy - Bombus pomorum
- Trzmiel rudonogi - Bombus ruderarius
- Trzmiel sześciozębny - Bombus wurfleini
- Trzmiel wielkooki - Bombus confusus
- Trzmiel różnobarwny - Bombus soroeensis
- Trzmiel zmienny - Bombus humilis (jedna z form barwnych)
Trzmiele tęczówki mają czarną okrągławą plamę pośrodku tułowia. Pozostała część tułowia jest owłosiona jasnożółtawo, pomarańczowo, oliwkowo lub szarawo.
Do grupy tęczówek należą:
- Trzmiel szary - Bombus veteranus
- Trzmiel rudoszary - Bombus sylvarum
- Trzmiel wyżynny - Bombus mesomelas
- Trzmiel ozdobny - Bombus distinguendus
- Trzmiel stepowy - Bombus laesus
- Trzmiel grzbietoplam - Bombus maculidorsis
- Trzmiel olbrzymi - Bombus fragrans
Trzmiele paskowane maja ciało czarno owłosione, z poprzecznymi żółtymi przepaskami na tułowiu i odwłoku. Koniec odwłoka jest zabarwiony dwojako, albo na kolor biały, albo czerwonawy.
Trzmiele paskowane dzielimy na dwie grupy:
a. trzmiele z dwiema poprzecznymi przepaskami, z których pierwsza znajduje się na początku tułowia, a druga pośrodku odwłoka,b. trzmiele z trzema poprzecznymi przepaskami, z których pierwsza znajduje się na początku tułowia, druga na końcu tułowia, a trzecia na początku odwłoka.
Do trzmieli z dwiema poprzecznymi przepaskami należą następujące gatunki:
- Trzmiel ziemny - Bombus terrestris
- Trzmiel wąskopaskowy - Bombus cryptarum
- Trzmiel gajowy - Bombus lucorum
- Trzmiel kołnierzykowy - Bombus magnus
- Trzmiel leśny - Bombus pratorum
- Trzmiel różnobarwny - Bombus soroeensis
Do trzmieli z trzema poprzecznymi przepaskami należą:
